LỊCH SỬ HÌNH THÀNH TRÀ HOA VÀNG

Trà hoa vàng: Quá khứ ly kì của một thảo dược quý đang trên đà tuyệt chủng…

Trà hoa vàng hay còn được gọi là Kim hoa trà, là một loại trà thảo dược quý xuất xứ từ Trung Hoa. Trong quá khứ, trà hoa vàng chỉ xuất hiện trong truyền thuyết, qua những lời truyền miệng của dân gian về “một loại trà thảo dược có thể chữa được bách bệnh”

 
     Phải tới năm 1578, qua những bút tích ghi lại trong cuốn “Bản thảo cương mục” của danh y Lý Thời Trân, một trong những nhà tự nhiên học vĩ đại nhất của Trung Quốc, người ta mới biết đến sự tồn tại của trà hoa vàng. Đích thân vị vua nhà Minh thời bấy giờ, Hiến đế Chu Dực Quân đã ca ngợi loại trà này hết lời, làm dấy lên phong trào tìm trà quý hiến vua.
     Năm 1606, ủy theo lời của thiên hoàng Nhật Bản Go-Yōzei, nhà sư Takatsuki Ikeda được cử sang Trung Quốc để tìm kiếm loài hoa quý. Kể từ đó, trà hoa vàng đã được phát hiện và nhân giống ở một vài vùng của Trung quốc và Nhật bản. Tuy nhiên, quá trình phát triển và nhân giống gặp rất nhiều khó khăn không chỉ do kỹ thuật canh tác thời bấy giờ mà còn vì điều kiện sống của trà hoa vàng quá khắc nghiệt.
     Năm 1674, nữ hoàng Anh nghe danh về một loại trà giúp ‘’gia tăng tuổi thọ’’ đã ủy thác cho một thợ săn người anh tên Robert sang Trung Quốc. Những cũng phải đến tận năm 1739, sau gần 100 năm tìm kiếm, nhân giống và phát triển, người làm vườn tên James Gordon mới giới thiệu kim hoa trà đến với thị trường Anh Quốc. Cùng với sự mở rộng của thị trường cuối thế kỷ 18, các giống mới bắt đầu được nhìn thấy ở Anh, nhập khẩu thông qua công ty Đông Ấn của Anh.
 
     Trà hoa vàng được nhập khẩu từ Anh sang Mỹ vào năm 1797 khi đại tá John Steven mang trà hoa vàng như một chiến lược nhằm thu hút khách hàng tại các điểm tham quan trong Elysian Fields ở Hoboken, New Jersey và đã thu được những thành quả khó tin. Năm 1819, trường cao học quản trị Samuel Curtis Johnson xuất bản cuốn Monograph đã miêu tả trà hoa vàng như “một thảo dược quý ngoài vẻ đẹp thanh cao còn ẩn chứa sức mạnh khó tin”.
     Vào những năm 1840, hoa trà được coi như một biểu tượng của sự giàu có và sang trọng, trở thành một cơn sốt, một trào lưu cho giới thượng lưu thời đó.
 
     Tuy nhiên, do điều kiện khí hậu quá khắc nghiệt cũng như việc nhập khẩu từ Anh gặp nhiều khó khăn do chất lượng và sản lượng không được như mong đợi, năm 1960, Mỹ đã ra đề nghị trao đổi Boeing với Trung Quốc như một thành ý, tạo thành mối quan hệ mậu dịch trong việc nhập khẩu và phát triển kim hoa trà.
 
 
     Do điều kiện sinh sống đặc biệt khắc nghiệt nên trên thế giới chỉ có khu vực phía tây Trung Quốc và một vài tỉnh phía Bắc Việt Nam mới xuất hiện loại trà này. Tại Việt Nam, trà hoa vàng chỉ được tìm thấy tại Tuyên Quang, Lâm Đồng, Cúc Phương và đặc biệt là Tam Đảo với khoảng 30 loại trà khác nhau.
     Hiện nay, đứng trước tình trạng khai thác quá mức cùng với sự thu mua vô tội vạ từ các thương lái Trung Quốc, Trà hoa vàng đã và đang trên con đường tuyệt chủng. Một thực trạng đáng buồn cho loài thảo dược quý được mệnh danh “báu vật của thiên nhiên”.
 
(sưu tầm)